Tuesday, February 18, 2014


អារីស្តូតនយោបាយ​របស់​គឺ​ជា​ផ្នែក​មួយ​នៃ​អត្ថបទ​ដែល​មាន​ឥទ្ធិពល​បំផុត​និង​យូរ​អង្វែង​នៃ​ទស្សនវិជ្ជា​នយោបាយ​នៅ​ក្នុង​ទាំង​អស់​នៃ​ប្រវត្តិ​សា​ស្រ្ត​។ប្រពៃណី​របស់​អារី​ស្តូ​ត​ខាងក្រោម​ពី​ទស្សនៈ​របស់​លោក​ផ្លា​តូ​និង​បន្ត​នៅ​ក្នុង​ការ​សរសេរ​របស់ Cicero​, Augustine​, Aquinas និង​ទ្រឹ​ស្តី​នៅ​យុគកណ្ដាល​ផ្សេង​ទៀត​ដែល​បាន​បង្កើត​ឡើង​ស្ថាន​ភាព​ដែល​ប្រឆាំង​នឹង​ទស្សនវិជ្ជា​នយោបាយ​និង​សីលធម៌​ជា​បន្ត​បន្ទាប់​ទាំង​អស់​បាន​រក​ឃើញ​ទិស​របស់​ខ្លួន​។ទស្សនវិទូ​នយោបាយ​ទំនើប​ដើម​ដូច​ជា Machiavelli និង Hobbes ក៏​ដូច​ជា​ទ្រឹ​ស្តី​ត្រាស់​ដឹង​របស់​ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ​ទំនើប​និង​សូម្បី​តែ​អ្នក​និពន្ធ postmodern មាន​? ទាំង​ជាក់លាក់​ឬ​ទាំងស្រុង​? បាន​កំណត់​ដោយ​ខ្លួន​គេ​ប្រឆាំង​នឹង​គំរូ​របស់​អារី​ស្តូ​ត​នេះ​។ខណៈ​ដែល​អ្នក​និពន្ធ​នៅ​ក្នុង​ប្រពៃណី​របស់​អារី​ស្តូ​ត​បាន​ជឿ​ថា​នយោបាយ​ត្រូវ​ផ្អែក​លើ​ទស្សនៈ​ជា​មូលដ្ឋាន​នៃ​ការ​ល្អ​ជា​ទី​បញ្ចប់​ចុង​ក្រោយ​គោលដៅ​សម្រាប់​មនុស្ស​, អ្នក​ទ្រឹ​ស្តី​នយោបាយ​ពី​សម័យ​ទំនើប​យ្យ​ដល់​សព្វ​ថ្ងៃ​នេះ​បាន​ព្យាយាម​នយោបាយ​មូលដ្ឋាន​នៅ​លើ​អ្វី​មួយ​ប៉ុន្តែ​វា​ជា​គំនិត​នៃ​ការ​ចែក​រំលែកល្អ​។មូលហេតុ​ដំបូង​សម្រាប់​ការ​ផ្លាស់​ប្តូ​រ​នេះ​គឺ​ប្រហែល​ជា​ការ​ភ័យ​ខ្លាច​ថា​ការ​អះអាង​ថា​អត្ថិភាព​មួយ​ចុង​គោលដៅ​សម្រាប់​ជីវិត​របស់​មនុស្ស​គឺ​ទំនង​ពេក​នាំ​ឱ្យ​មាន​ជម្លោះ​ដ៏​ធ្ងន់​ធ្ង​រ​ដូច​សង្គ្រាម​នៃ​សាសនា​នេះ​។គូ​ជាមួយ​នឹង​ការ​ភ័យ​ខ្លាច​នេះ​គឺ​ជា​ការ​សង្ស័យ​យ៉ាង​ជ្រាលជ្រៅ​ទស្សនវិជ្ជា​មាន​ដើមកំណើត​មកពី​ជាមួយ​ដេកា​ត​ដែល​សួរ​អត្ថិភាព​នៃ​ធម្មជាតិ​ណា​មួយ​ដែល​ចាំបាច់​មនុស្ស​ចុង​គោលដៅ​សម្រាប់​ជីវិត​មនុស្ស​និង​សូម្បី​តែ​សេចក្ដី​ពិត​នៅ​ក្នុង​គោល​បំណង​ទូទៅ​។
ការ​ជ​ម្រុ​ញ​ទំនាក់​ទំនង​ទាំង​នេះ​គឺ​ច្បាស់​លាស់​យ៉ាង​ហោច​ណាស់​ក៏​នៅ​ក្នុង​ករណី​នៃ​ការ Hobbes ដែល​រស់នៅ​តាម​រយៈ​ការ​ទាំង​ពីរ​នៃ​សង្គ្រាម​សាសនា​និង​សង្គ្រាម​ស៊ីវិល​ភាសា​អង់គ្លេស​ទាំង​ពីរ​នេះ​ត្រូវ​បាន​គេ​ជម្លោះ​មនោគមវិជ្ជា​ខ្ពស់​នេះ​បើ​ទោះ​បី​ជា​ការ​ព្រួយ​បារម្ភ​សម្រាប់​អំណាច​និង​ការ​ឡើង​សម្ភារៈ​ក៏​ឈាន​មុខ​គេ​នោះ​ទេ​។ Hobbes វាយប្រហារ​អារី​ស្តូ​ត vehemently នៅ​ក្នុង​ការ​សរសេរ​របស់​គាត់​យ៉ាង​ច្បាស់​ណាស់​ព្រោះ​គាត់​មាន​ការ​ព្រួយ​បារម្ភ​ថា​ការ​មាន​ដូច​ជា​ការ​កាត់​បន្ថយ​ច្បាស់​លាស់​និង​បដិសន្ធិ​នៃ​សាកល​ល្អ​នឹង​ជៀស​មិន​រួច​នាំ​ឱ្យ​មាន​សង្គ្រាម​មនោគមវិជ្ជា​បន្ថែម​ទៀត​។វា​គឺ​ដោយ​សារ​តែ​ការ​ស​ន្ម​ត់​ស្នូល​នៃ Hobbes និង​គំនិត​របស់​អារី​ស្តូ​ត​ត្រូវ​បាន​ជំទាស់​ដោយ​ផ្ទាល់​ទៅ​មួយ​ផ្សេង​ទៀត​ដែល​ជឿ​ជាក់​ថា​គំនិត​របស់​អារី​ស្តូ​ត Hobbes គ្រប់គ្រាន់​បង្ក​គ្រោះថ្នាក់​ដល់​សមត្ថភាព​ការ​ថ្កោលទោស​យ៉ាង​ខ្លាំង​បែប​នេះ​។ខណៈ​ពេល​ដែល Hobbes ជានិច្ច​សង្កត់​ធ្ងន់​លើ​ការ​ចាំ​បាច់​ដាច់​ខាត​នៃ​ការ​ធ្វើ​សកម្មភាព​របប​អាហារ​សម្រាប់​ខ្លួន​ឯង​អភិរក្ស​-អារី​ស្តូ​ត​មើល​ទៅ​ហួស​ពី​គោល​ដៅ​ត្រឹមតែ​នៃ​ការរស់នៅ​ទៅ​នឹង​គោល​បំណង​ខ្ពស់​នៃ​ការ​រស់​នៅ​បាន​ល្អ​ស្របតាម​មុខងារ​ធម្មជាតិ​របស់​មនុស្ស​។ការ​សង្កត់​ធ្ងន់​លើ​ការ​រស់​នៅ​បាន​យ៉ាង​ល្អ​នេះ​គឺ​ជា​គ្រោះថ្នាក់​ក្នុង​ទិដ្ឋភាព Hobbes "មួយ​សម្រាប់​លោក​ជឿ​ជាក់​ថា​អុ​ត្ត​ម​គតិ​ដ៏​ខ្ពង់ខ្ពស់​ណា​មួយ​ដែល​មួយ​អាច​នឹង​មាន​ឆន្ទៈ​ក្នុង​ការ​ពលី​ជីវិត​របស់​មនុស្ស​ម្នាក់​អាច​នាំ​ឱ្យ​មាន​ការ​បះបោរ​និង​ការ​រលំរលាយ​នៃ Commonwealth នេះ​។ពី​ទស្សនវិស័យ​របស់​អារី​ស្តូ​ត​របស់ Hobbes អ្វី​ដែល​បរាជ័យ​ក្នុង​ការ​យល់​គឺ​ថា​គោលដៅ​នៃ​ការ​ថែ​រក្សា​ខ្លួន​ឯង​បាន​នឹង​មិន​គ្រប់​គ្រាន់​ដើម្បី​លើក​ទឹកចិត្ត​ប្រជាជន​ទៅ​មធ្យម​បំណង​ប្រាថ្នា​របស់​ពួក​គេ​និង​ទប់​សកម្មភាព​របស់​ពួក​គេ​។ Hobbes ទោះ​ជា​យ៉ាង​ណា​ការ​សង្ស័យ​ដែល​ត្រូវ​បាន​ទទួល​ឥទ្ធិពល​យ៉ាង​ខ្លាំង​ដោយ​ការ​សរសេរ​របស់​ដេកា​មួយ​គ្រាន់​តែ​មិន​ជឿ​នៅ​ក្នុង​ជីវិត​នៃ​ការ​ល្អ​ចុង​ក្រោយ​ឬ​សូម្បី​តែ​ចំពោះ​បញ្ហា​នៅ​ក្នុង​ជីវិត​នៃ​ការ​ពិត​គោល​បំណង​នៅ​ខាង​ក្រៅ​ចិត្ត​មនុស្ស​នោះ​។
ការ​ត្រាស់​ដឹង​នេះ​គឺ​ភាគ​ច្រើន​ក៏​ប្រតិកម្ម​ប្រឆាំង​នឹង​ប្រពៃណី​របស់​អារី​ស្តូ​ត​នេះ​។ទ្រឹ​ស្តី​នយោបាយ​សេរី​ទាំង​អស់​មិន​ថា​ឆ្ងាយ​-ចាប់​នៅ​ក្នុង​គោលការណ៍​ជាក់លាក់​និង​វេជ្ជបញ្ជា​សង្កត់​នៅ​ក្នុង​រឿង​ធម្មតា​ការ​សន្និដ្ឋាន​ជា​មូលដ្ឋាន​មួយ​: សេរីភាព​និង​សមភាព​របស់​មនុស្ស​។ដើម្បី​ការពារ bedrock គួរ​អោយ​គោរព​នៃ​រំដោះ​ទស្សនវិទូ​សេរី​ធ្លាក់​ចុះ​ពី​ទិដ្ឋភាព metaphysical នៃ​គុណធម៌​ស្នើ​ឡើង​ដោយ​អារី​ស្តូ​ត​។សម្រាប់​ការ​ជាមួយ​នឹង​ស្ដ​ង់​ដា​រ​ថេរ​មួយ​នៃ​ការ​ប្រសើរ​របស់​មនុស្ស​តើ​នរណា​ម្នាក់​អាច​និយាយ​បាន​ថា​ទាំង​អស់​នេះ​គឺ​ស្មើ​គ្នា​នៅ​ពេល​ខ្លះ​មាន​គុណធម៌​យ៉ាង​ច្បាស់​បន្ថែម​ទៀត​ជាង​អ្នក​ដទៃ​? សេរីនិយម​



បាន​ឃើញ​និន្នាការ​ឆ្ពោះ​ទៅ​រក​ឋានានុក្រម​និង​វិសមភាព​នៅ​ក្នុង​ទិដ្ឋភាព teleological របស់​មនុស្ស​បង្ហាញ​ដោយ​ទស្សនវិជ្ជា​បុរាណ​។នៅ​ពេល​ដូច​គ្នា​ទោះ​ជា​យ៉ាង​ណា​សេរីនិយម​នៅ​តែ​បាន​ទទួល​ស្គាល់​តម្រូវ​ការ​សម្រាប់​គុណធម៌​ដើម្បី​បង្កើត​និង​ទ្រទ្រង់​សង្គម​ល្អ​ដំណើរការ​និង​រដ្ឋាភិបាល​។ដូច្នេះ​ទ្រឹ​ស្តី​នយោបាយ​សេរី​អះ​អាង​ថា​សមត្ថភាព​ដើម្បី​បំបែក​គុណធម៌​ចាំបាច់​សម្រាប់​នយោបាយ​ពី​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​នៅ​លើ​គ្រឹះ​នៃ​គុណធម៌​ទាំងនោះ​មួយ​។អោយ​មាន​ការ​បំបែក​នេះ​សេរីនិយម​នៅ​ទី​បញ្ចប់​ត្រូវ​តែ​ពឹង​ផ្អែក​លើ​ទស្សនៈ utilitarian នៃ​គុណធម៌​ដោយ​ផ្អែក​លើ​ការ​ប្រាក់​ខ្លួន​ឯង​ត្រាស់​ដឹង​ដោយ​ជជែក​ឱ្យ​ហេតុផល​ថា​លុះ​ត្រា​តែ​មនុស្ស​ធ្វើ​ដោយ​យ៉ាង​ហោច​ណាស់​ចំនួន​តិចតួច​បំផុត​នៃ​គុណធម៌​សង្គម​នឹង​វេញ​និង​ការ​ទាំងអស់​នឹង​ត្រូវ​បាន​កាន់តែ​អាក្រក់​បាន​បិទ​។នៅ​ឡើយ​ទេ​នៅ​ក្នុង​ការ​ធ្វើ​ដូច្នេះ​មាន​រំដោះ proverbially និយាយ​បដិសេធ​ចោល​ទារក​ចេញ​ជាមួយ​នឹង​ទឹក​ងូត​ទឹ​ក​បាន​ដែរ​ឬទេ​? ដោយ severing ទ្រឹ​ស្តី​នយោបាយ​របស់​ពួក​គេ​ពី​មូល​នី​ធិ​គោលបំណង​រំដោះ​ពិត​ជា​ធ្វើ​ឱ្យ​អន្តរាយ​ដល់​គោលដៅ​របស់​ពួក​គេ​ផ្ទាល់​និង​ទុក​ប្ប​ញ្ញ​តិ​្ត​នៃ​សេរីភាព​និង​សមភាព​របស់​មនុស្ស​ដែល​ងាយ​រងគ្រោះ​ទៅ​នឹង​ការ​វាយ​ប្រហារ​នេះ​។

សេរីនិយម​មាន​ហេតុផល​មួយ​ចំនួន​ក្នុង​ការ​ព្រួយ​បារម្ភ​ពី​ការ​និន្នាការ​ឋានានុក្រម​នៃ​ទ្រឹ​ស្តី metaphysically ដែល​មាន​មូលដ្ឋាន​នៃ​គុណធម៌​។ទ្រឹ​ស្តី​របស់​អារី​ស្តូ​ត​ឧទាហរណ៍​ហាក់​បី​ដូច​ជា​បង្ហាញ​អំពី​ភាព​ត្រឹមត្រូវ​វិសមភាព​ដ៏​ធំ​និង stratification ថ្នាក់​។មិន​ដូច​ទស្សនវិទូ​សេរី​នេះ​អារី​ស្តូ​ត​ជឿ​ជាក់​ថា​មាន bonum summum មួយ​ឆ្ពោះ​ទៅ​រក​សកម្មភាព​ដែល​មនុស្ស​ទាំង​អស់​ត្រូវ​បាន​ដឹកនាំ​មនសិការ​ឬ​សន្លប់​។ទឡ្ហីករណ៍​ពី​មូលដ្ឋាន metaphysical មួយ​អារី​ស្តូ​ត​ស​ន្ម​ត់​ថា​បុរស​ត្រូវ​តែ​មាន​មុខងារ​ជាក់លាក់​មួយ​ហើយ​ថា​ប្រសើរ​មនុស្ស​និង​សុភមង្គល​របស់​មនុស្ស​មាន​នៅ​ក្នុង​ការ​បំពេញ​មុខងារ​បាន​ល្អ​។អនុគមន៍​មួយ​ដែល​ត្រូវ​តែ​ជា​អ្វី​ដែល​មាន​តែ​មួយ​គត់​ទៅ​បុរស​ម្នាក់​ដូច្នេះ​វា​ជា​ការ​សម​ហេតុ​ផល​ទាក់ទង​នឹង​សមត្ថភាព​របស់​មនុស្ស​។សមត្ថភាព​របស់​បុរស​ក្នុង​ការ​សញ្ជឹង​គិត​និង​ការ​ឆ្លុះ​បញ្ចាំង​? ថា​គឺ​«​សកម្មភាព​នៃ​ព្រលឹង​បើ​យោង​តាម​ហេតុផល​»​? គឺ​ជា​អ្វី​ដែល​បំបែក​គាត់​ពី​សត្វ​ផ្សេង​ទៀត (Nicomachean 1098a សីលធម៌​) ។ដូច្នេះ​វា​គឺ​ជា​សកម្មភាព​ខ្ពស់​បំផុត​របស់​គាត់​និង​ការ​ប្រើ​ប្រាស់​សកម្មភាព​ថា​នៅ​ក្នុង​ការ​សម្លឹង​មើល​អ្វី​ដែល​ខ្ពស់​បំផុត​គឺ​ជា​អ្វី​ដែល​បង្កើត​បាន​ឥត​ខ្ចោះ​របស់​មនុស្ស​លោក​។ហេតុផល​ឡែក​ពី​អាច​សញ្ជឹង​គិត​អំពី​អ្វី​ដែល​ខ្ពស់​បំផុត​នោះ​ក៏​អាច​រក​ឃើញ​ក្បួន​សម្រាប់​ឥរិយាបថ​របស់​មនុស្ស​។នៅ​ក្នុង​វិធី​នេះ​គុណធម៌​សីលធម៌​មក​ចូល​ទៅ​ក្នុង​ការ​លេង​ជា​ទិដ្ឋភាព​ដ៏​សំខាន់​ទី​ពីរ​ប៉ុន្តែ​ផ្ទុយ​នៃ​ភាព​អស្ចារ្យ​របស់​មនុស្ស​។
ដោយ​ការ​បង្កើត​លក្ខណៈ​វិនិច្ឆ័យ​សម្រាប់​គោលដៅ​ឧត្តមភាព​មនុស្ស​អារី​ស្តូ​ត​បាន​រៀបចំ​មូលដ្ឋាន​សម្រាប់​ទស្សនៈ​នយោបាយ aristocratic របស់​គាត់​។ប្រហែល​ជា​ផ្នែក​មួយ​នៃ​នយោបាយ​របស់​អារី​ស្តូ​ត​វាយលុក​បំផុត​ដើម្បី​យល់​ដឹង​សេរី​នេះ​គឺ​ជា​មេធាវី​ការពារ​ក្តី​របស់​គាត់​ទាសភាព​។អារី​ស្តូ​ត posits អត្ថិភាព​នៃ​ទាសករ​ធម្មជាតិ "អ្នក​ទាំងឡាយ​ណា​ដែល​មាន​ដូច​ខុស​គ្នា [ពី​បុរស​ដទៃ​ទៀត​]ដែល​ជា​ព្រលឹង​ពី​រាងកាយ​ឬ​បុរស​ម្នាក់​ពី​សត្វ​នោះ ... ដែល [ចូលរួម​]នៅ​ក្នុង​ហេតុ​ផល​តែ​មួយ​គត់​ដើម្បី​កម្រិត​នៃ​ការ​យល់​វា​នោះ​ទេ​ប៉ុន្តែ [ធ្វើ​] មិន​មាន​វា "។យុត្តិកម្ម​នៃ​ទាសភាព​នេះ​ទោះ​យ៉ាង​ណា​មិន​អនុវត្ត​តាម​ពី​តក្ក​អារី​ស្តូ​ត​ប៉ុន្តែ​អាស្រ័យ​ទៅ​លើ​ពាក្យ​ប​ណ្តឹ​ង​ដែល​ថា​ជាក់ស្ដែង​ដូច​ទាសករ​ដោយ​ធម្មជាតិ​ពិត​ជា​មាន​។បទ​បង្ហាញ​របស់​អារី​ស្តូ​ត​នៃ​របប​ដ៏​ល្អ​បំផុត​បន្ថែម​ទៀត​បង្ហាញ​ពី​ភាព​ល្អៀង​នៃ aristocratic នៃ​ទ្រឹ​ស្តី​របស់​គាត់​នៅ​លើ​គុណធម៌​។នៅ​ក្នុង​របប​នេះ​ពួក​វណ្ណៈ​អភិជន​នៃ​លោកស្រី​មាន​តែ​មួយ​ថ្នាក់​តូច​មួយ​នៃ​ពួក​ឥស្សរជន​មាន​ប្រជាពលរដ្ឋ​និង​ចំណែក​នៅ​ក្នុង​ការ​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​នៃ​សេចក្តី​សម្រេច​របស់​តុលាការ​ខណៈ​ពេល​ដែល​ប្រជាជន​ភាគ​ច្រើន​គឺ​ទាសករ​ធ្វើ​កិច្ចការ​ដោយ​ដៃ​ដើម្បី​រក្សា​ទីក្រុង​និង​ផលិត​ទំនិញ​ចាំបាច់​។ជាមួយ​នឹង​ធាតុ​ទាំង​នេះ​ដូច​ជា​ផ្នែក​មួយ​នៃ​ការ​បង្កើត​ទ្រឹ​ស្តី​នយោបាយ​របស់​អារី​ស្តូ​ត​មួយ​វា​ច្បាស់​ណាស់​ថា​ហេតុ​អ្វី​បាន​សេរីនិយម​ចង់​ជៀស​វាង​ដូច​ទិដ្ឋភាព​មួយ​។ប៉ុន្តែ​គម្រោង​សេរី​បរាជ័យ​ក្នុង​ការ​ដោះ​ស្រាយ​បញ្ហា​នៃ​ការ​ថែរក្សា​សេរីភាព​និង​សមភាព​ក្នុង​នោះ​វា​មាន​បំណង​ដើម្បី​បង្ហាញ​អំពី​ភាព​ត្រឹមត្រូវ​សិទ្ធិ​បុគ្គល​ដោយ​មិន​ផ្តល់​នូវ​មូលដ្ឋាន​នៃ​ទស្សនវិជ្ជា​ណាមួយ​ក្រោម​ដើម្បី​សិទ្ធិ​ទាំងនោះ​។
លោក John លោក Stuart Mill ជា​ឧទាហរណ៍​ច្បាស់​បំណង​សេរី​ដើម្បី​បំបែក​គោលដៅ​នយោបាយ​ពី​ទស្សនៈ teleological នៃ​ធម្មជាតិ​មនុស្ស​និង​ទស្សនៈ​គោល​បំណង​នៃ​ការ​ល្អ​នោះ​ទេ​ព្រោះ​គាត់​បាន​ជឿ​ថា dogmatism និង​ការគោរព​តាម​បទដ្ឋាន​ដែល​ជា​ឧបសគ្គ​ដ៏​ធំ​បំផុត​ចំពោះ​សេរីភាព​និង​ការ​ត្រាស់​ដឹង​គឺ រឿង​ដ៏​អាក្រក់​បំផុត​ដែល​អាច​ធ្វើ​ទៅ​បាន​សម្រាប់​សង្គម​។ (នៅ​ក្នុង "គឺ​ជា​អ្វី​ដែល​ការ​ត្រាស់​ដឹង​?​" Kant ក៏​បាន​សំដែង​នូវ​ការ​នូវ​ទិដ្ឋភាព​ដែល​ស្រដៀង​គ្នា​យ៉ាង​ខ្លាំង​។ ) នៅថ្ងៃ​ទី​សេរីភាពរោង​ម៉ាស៊ីន​ខាង​លើ​បាន​បញ្ជាក់​ថា​សង្គម​ទាំង​អស់​គួរ​ដើម្បី​ការពារ​សេរីភាព "នៃ​បន្ត​ល្អ​របស់​យើង​ផ្ទាល់​នៅ​ក្នុង​វិធី​របស់​យើង​»​។និយាយ Metaphysically គំនិត​នៃ "ល្អ​របស់​យើង​ផ្ទាល់​"គឺ​ជា​គំនិត​ចម្លែក​សម្រាប់​ដូច​នៅ​ក្នុង​ទ្រឹ​ស្តី​របស់​អារី​ស្តូ​ត​មាន​តែ​មួយ​ប៉ុណ្ណោះ​ដែល​ល្អ​ដ៏​អស្ចារ្យ​បំផុត​ដែល​ជា​ចុង​ចុង​ក្រោយ​សម្រាប់​ជីវិត​មនុស្ស​បាន​។នៅ​ឡើយ​ទេ​សម្រាប់​រោង​ម៉ាស៊ីនកិនស្រូវ​, គំនិត​នៃ​ការ​បែប​ចុង​សកល​គឺ​គួរ​ឱ្យ​សង្ស័យ​ណាស់​សម្រាប់ "មិន​មាន​រឿង​ដូច​ជា​ច្បាស់​ដាច់ខាត​"លើក​លែង​តែ​នៅ​ក្នុង​មុខ​វិជ្ជា​ដូច​ជា​គណិតវិទ្យា​។ដោយ​សារ​តែ​រោង​ម៉ាស៊ីនកិនស្រូវ​មិន​អាច​គុណធម៌​មូលដ្ឋាន​នៅ​លើ​ការពិចារណា metaphysical ឬ​សាសនា​គាត់​បាន​ប្រកាន់ខ្ជាប់​ក្របខ័ណ្ឌ utilitarian ថា​: «​ខ្ញុំ​បាន​ចាកចោល​អត្ថ​ប្រយោជន៍​ណា​មួយ​ដែល​អាច​នឹង​ត្រូវ​បាន​ចេញ​មក​ដើម្បី​អាគុយម៉ង់​របស់​ខ្ញុំ​ពី​គំនិត​នៃ​សិទ្ធិ​អរូបី​ជា​រឿង​ឯករាជ្យ​នៃ​ឧបករណ៍​ប្រើប្រាស់​មួយ​ដែល​ខ្ញុំ​ចាត់ទុក​ឧបករណ៍​ប្រើប្រាស់​ជា​ប​ណ្តឹ​ង​ឧទ្ធរណ៍​ដ៏​ធំ​បំផុត​។នៅ​លើ​សំណួរ​សីលធម៌​អស់​នៅ​ឡើយ​ទេ​ប៉ុន្តែ​វា​ត្រូវ​តែ​ជា​ឧបករណ៍​ប្រើប្រាស់​ក្នុង​ន័យ​ធំ​បំផុត​នៅ​លើ​មូលដ្ឋាន​ផលប្រយោជន៍​អ​ចិ​ន្រ្តៃ​យ៍​របស់​មនុស្ស​បាន​ថា​ជា​ភាព​រីក​ចំរើន​មួយ "។
ទោះ​បី​ជា​ឃ្លា​ថា​«​ផល​ប្រយោជន៍​អ​ចិ​ន្រ្តៃ​យ៍​របស់​មនុស្ស​បាន​ថា​ជា​ភាព​រីក​ចំរើន​មួយ "ហាក់​បី​ដូច​ជា​មាន​ប្រភេទ​នៃ​សម្លេង metaphysical ទៅ​វា​មួយ​ចំនួន​វា​នៅ​ឆ្ងាយ​ពី​គំនិត​នៃ​ការ​ល្អ​ដ៏​ធំ​បំផុត​នៅ​ក្នុង​ន័យ​របស់​អារី​ស្តូ​ត​នេះ​។សម្រាប់​ខណៈ​ពេល​មាន​ផ្ទៃពោះ​អារី​ស្តូ​ត​របស់​ល្អ​បាន​ដែរ​ឬទេ​? និង​ទស្សនៈ metaphysical ប​​ុរាណ​ជា​ទូទៅ​? អាស្រ័យ​ទៅ​លើ​គោលការណ៍​សកល​នៃ​ធម្មជាតិ​របស់​មនុស្ស​ដំណើរ​ការ​បាន​ចំពោះ​មនុស្ស​ទាំងអស់​គំនិត​រោង​ម៉ាស៊ីនកិនស្រូវ​របស់​ល្អ presupposes ថា​មនុស្ស​ម្នាក់​មាន​តែ​មួយ​គត់ "ធម្មជាតិ​បុគ្គល​"ហើយ​ដូច្នេះ​តែ​មួយ​គត់ ល្អ​បុគ្គល​។ជា​លទ្ធផល​សម្រាប់​រោង​ម៉ាស៊ីនកិនស្រូវ​ឥត​ខ្ចោះ​របស់​មនុស្ស​ត្រូវការ​ពេល​មួយ​វេន relativistic និង​ត្រូវ​បាន​សម្រេច​បាន​តាមរយៈ​ការ​ដាំដុះ​របស់​ប្រទេស​មហា​អំណាច​តែ​មួយ​គត់​ផ្ទាល់​ខ្លួន​និង​សមត្ថភាព​។ដើម្បី​សម្រេច​បាន​នូវ​ការ​បញ្ចប់​នេះ​រោង​ម៉ាស៊ីន​ចាត់​ទុក​ការ​អប់រំ​ត្រឹមត្រូវ​និង​ការ​បង្កើត​បញ្ញា​ទៅ​ជា​មាន​សារៈ​សំខាន់​ខ្លាំង​ណាស់​ក៏​ដូច​ជា​ការ​លត់ដំ​ខ្លួន​នៅ​ក្នុង​គោល​បំណង​ដើម្បី​ធ្វើ​ការ​អភិវឌ្ឍ​សក្តា​នុ​ពល​ជា​បុគ្គល​មួយ​របស់​ឱ្យ​បាន​ពេញលេញ​។ដ៏​សំខាន់​ផង​ដែរ​គឺ​ជា​ការ​អត់ឱន​ចំណុច​ផ្សេង​គ្នា​នៃ​ការ​មើល​និង​ការ​បើក​ចំហ mindedness​-ជាពិសេស​សមត្ថភាព​ក្នុង​ការ​ឃើញ​សេចក្តី​ពិត​ផ្នែក​នៅ​ក្នុង​ទស្សនវិស័យ​ផ្សេង​គ្នា​។សារៈ​សំខាន់​នៃ​ជីវិត​ដ៏​ល្អ​ក្នុង​គំនិត​របស់​រោង​ម៉ាស៊ីនកិនស្រូវ​នេះ​គឺ​ការ​ជ្រើសរើស​ដោយ​មិន​គិត​ពី​ភាព​ត្រឹមត្រូវ​នៃ​ការ​ជ្រើសរើស​ថា​: "ប្រសិន​បើ​មនុស្ស​ម្នាក់​មាន​ចំនួន​ទឹកប្រាក់​ដេ​ល​អត់​រ​តាម​បាន​ណា​មួយ​នៃ​អារម្មណ៍​និង​បទពិសោធន៍​ទូទៅ​របៀប​ផ្ទាល់​ខ្លួន​របស់​គាត់​ក្នុង​ការ​ដាក់​ចេញ​អត្ថិភាព​របស់​គាត់​គឺ​ល្អ​បំផុត​មិន​មែន​ដោយ​សារ​តែ​វា​គឺ​ជាល្អ​បំផុត​នៅ​ក្នុង​ខ្លួន​វា​ផ្ទាល់​នោះ​ទេ​ប៉ុន្តែ​ដោយ​សារ​តែ​វា​គឺ​ជា​របៀប​ផ្ទាល់​ខ្លួន​របស់​គាត់​» (67​)
ទ្រឹ​ស្តី​របស់​រោង​ម៉ាស៊ីន​កិន​បង្ហាញ​ថា​ដើម្បី​ឱ្យ​សេរីនិយម​ទៅ​បី​បួន​ស្មើ​គ្នា​រវាង​សាសនា​ឬ metaphysical ទស្សនាទាន​ដាច់​ខាត​នៃ​ល្អ​ដោយ​មិន​ចាំបាច់​លុប​បំបាត់​ទាំងស្រុង​ការពិចារណា​នៃ​គុណធម៌​សង្គម​សេរី​ត្រូវ​តែ​ធ្វើ​ឱ្យ​មាន​គុណធម៌​និង​ពឹង​ផ្អែក​ល្អ​នៅ​លើ​ពិ​ចារ utilitarian ។លទ្ធផល​នេះ​គឺ​ជា​លទ្ធផល​នៃ​ការ​ស្ទាក់​ស្ទើរ​សេរីនិយម "ទាក់ទង​នឹង​គុណធម៌​។សម្រាប់​ខណៈ​ពេល​សេរីនិយម​ទទួល​ស្គាល់​ថា​រដ្ឋា​ភិ​បាល​ល្អ​ដំណើរការ​និង​សង្គម​តម្រូវ​ឱ្យ​មាន​គុណធម៌​ពួក​គេ​មិន​អាច​ប្រើ​ស្តង់​ដា​នៃ​ការ​ប្រសើរ​មនុស្ស​វត្ថុ​ជា​មូលដ្ឋាន​នៃ​គុណធម៌​ថា​ដោយ​សារ​តែ​ពួក​គេ​ជឿ​ថា​វា​ចាំបាច់​បង្កើត​ឋានានុក្រម​និង​វិសមភាព​។សេរីនិយម​ក៏​ធ្លាក់​ចុះ​ពី​ស្ដ​ង់​ដា​រ​គោល​បំណង​នេះ​ដោយ​សារ​តែ​វា​ហាក់​ដូច​ជា​ប្រឆាំង​នឹង​ទៅ​របស់​មនុស្ស​សេរីភាព​បុគ្គល​ក្នុង​ការ​ជ្រើស​ល្អ​របស់​គាត់​ផ្ទាល់​ដោយ​យោង​ទៅ​តាម​ធម្មជាតិ​បុគ្គល​របស់​គាត់​។វា​មិន​មាន​ហេតុផល​ក្នុង​ការ​សង្ស័យ​ថា​វិធី​សា​ស្រ្ត​ធម្មតា​សេរី​រោង​ម៉ាស៊ីនកិនស្រូវ​ដើម្បី​គុណធម៌​និង​ល្អ​ដោយ​ផ្អែក​លើ​ឧបករណ៍​ប្រើប្រាស់​និង​ការ​ពឹង​ផ្អែក​យ៉ាង​ខ្លាំង​លើ​បុគ្គល​នេះ​ពិតជា​ផ្តល់​នូវ​ក្របខ័ណ្ឌ​ដែល​អាច​លើក​កំពស់​សេរីភាព​របស់​មនុស្ស​និង​សមភាព​ដែល​មាន​ទាំង​គ្រឹះ​និង​គោលដៅ​នៃ​ការ​ខុសឆ្គង​មួយ​។
ពាក្យ​រោង​ម៉ាស៊ីន​កិន​របស់​រំឭក​យើង​ពី​ការ critique អារី​ស្តូ​ត​របស់​ប្រជាធិ​​បតេយ្យ​ដែល​ផ្តល់​នូវ​ការ​យល់ដឹង​មួយ​ចំនួន​ចូល​ទៅ​ក្នុង​ក​ណ្តា​ល​ស្ទាក់​ស្ទើរ​នេះ​ខុសឆ្គង​។អារី​ស្តូ​ត​បាន​ពិពណ៌នា​អំពី​គោលការណ៍​កំណត់​លទ្ធិ​ប្រជាធិ​​បតេយ្យ​របស់​លោក​ជា​ច្រើន​ដូច​ជា​រោង​ម៉ាស៊ីនកិនស្រូវ "ដើម្បី​រស់​នៅ​ជា​មួយ​ចង់​ឱ្យ​" ។បញ្ហា​ជាមួយ​គោលការណ៍​នេះ​ទោះ​ជា​យ៉ាង​ណា​នេះ​គឺ​ជា​ទស្សនៈ​មិន​ពិត​របស់​ខ្លួន​សេរីភាព​: « [ធិ​ប​តេ​យ្យ​] កំណត់​សេរីភាព​យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ .... [អ៊ី​] veryone ជីវិត​ដូច​ជា​គាត់​ចង់​និង​ឆ្ពោះ​ទៅ​កាន់​ការ​អ្វី​ក៏​ដោយ [ចុង​បញ្ចប់​គាត់​បាន​កើត​ឡើង​] ដើម្បី​ប្រាថ្នា​យ៉ាង​លើសលប់​ដើម្បី​, 'ជា Euripides និយាយ​ថា​? ។ ប៉ុន្តែ​នេះ​គឺ​ជា​រឿង​ក្រីក្រ​។ដើម្បី​រស់​នៅ​ជាមួយ​ទិដ្ឋភាព​របប​នេះ​មិន​គួរ​ត្រូវ​បាន​សន្មត​ថា​ជា​ទាសករ​នោះ​ទេ​ប៉ុន្តែ​ការ​អភិរក្ស​»​។មាន​ផល​ប៉ះពាល់​ដ៏​សំខាន់​ពីរ​នៃ​ការ​អះអាង​របស់​ទស្សនវិទូ​មាន​។ដំបូង​វា​គឺ​ជា​ការ​កំណត់​មិន​ត្រឹមត្រូវ​នៃ​សេរីភាព​មិន​មែន​សេរីភាព​ខ្លួន​វា​ផ្ទាល់​ដែល​ជា​បញ្ហា​នោះ​ទេ​។ទីពីរ​និយមន័យ​នេះ​គឺ​មិន​ត្រឹមត្រូវ​ទេ​ព្រោះ​វា​នាំ​មួយ​ទៅ​ទាសភាព​ហើយ​ដោយហេតុ​នេះ​សូម្បី​តែ​ដើរ​តួនាទី​ជា​គ្រោះថ្នាក់​ដល់​ការ​អភិរក្ស​នៃ​របប​នេះ​។សេរីភាព​ពិត​ជា​ការ​ប្រឆាំង​ទៅ​នឹង​ទស្សនៈ​លទ្ធិ​ប្រជាធិ​​បតេយ្យ​របស់​វា​ហុច​ផល​គោល​បំណង​ចុង​មួយ​? សុភមង្គល​បាន​កំណត់​ថា​ជា​សកម្មភាព​របស់​ព្រលឹង​បើ​យោង​តាម​គុណធម៌​ឬ​ហេតុផល ​? និង necessitates ថា​លក្ខណៈ​នៃ​សកម្មភាព​មិន​ឆ​ប​គ្នា​ជាមួយ​នឹង​ការ​បញ្ចប់​នេះ​ត្រូវ​បាន​ចាត់​ទុក​ទាប​ជាង​សម្រាប់​សកម្មភាព​បែបនេះ​នឹង​នៅ​ក្នុងការ​ពិត​សេរីភាព​បរាជ័យ​ដោយ​ខ្លួន​វា​។
ដូច្នេះ​ម្នាក់​អាច​សន្និដ្ឋាន​ថា​ការ​សង្កត់​ធ្ងន់​លើ​ការ​រស់​នៅ​របស់​អារី​ស្តូ​ត virtuously ជា​គោលដៅ​សំខាន់​នៃ​នយោបាយ​ពិត​ដើម​ពី​បំណង​ប្រាថ្នា​ដើម្បី​ការពារ​សេរីភាព​មួយ​។នៅ​ពេល​ដែល​ពិនិត្យ​នៅ​ក្នុង​ពន្លឺ​នេះ​ទីតាំង​អារី​ស្តូ​ត​ដែល​ថា​«​ ទីក្រុង​មាន​មិន​ត្រឹម​តែ​សម្រាប់​ជា​ប្រយោជន៍​នៃ​ការ​រស់​នៅ​នោះ​ទេ​ប៉ុ​ន្ដែ​ជា​ចម្បង​សម្រាប់​ជា​ប្រយោជន៍​នៃ​ការ​រស់​នៅ​បាន​យ៉ាង​ល្អ "ហើយ​គាត់​មាន​ការ​ជឿជាក់​ផល​វិប​​ាក​ថា​"គុណធម៌​ត្រូវ​តែ​មាន​ការ​ថែ​ទាំ​សម្រាប់​ទីក្រុង​ជា​រៀង​រាល់​មួយ​ថា​: «​គឺ​ពិត​ជា​មធ្យោបាយ​មួយ​ដើម្បី ការពារ​សេរីភាព​ពិត​ប្រជាពលរដ្ឋ​។ដូច្នេះ​ហើយ​វា​គឺ​ជា​ការ​ផ្តោ​ត​សំខាន់​អារី​ស្តូ​ត​លើ​គុណធម៌​ជា​ជាង​ការ​ផ្តោ​ត​សំខាន់​ការ​រំដោះ​ទំនើប​លើ​សេរីភាព​ដោយ​មិន​សម​ហេតុផល​ដែល​ពិត​ជា​លើក​កម្ពស់​តម្លៃ​នៃ​ការ​ស្រឡាញ់​សេរីភាព​។ទិដ្ឋភាព​នេះ​គឺ​មិន​មែន​មាន​តែ​មួយ​គត់​ដើម្បី​អារី​ស្តូ​ត​ប៉ុន្តែ​ត្រូវ​បាន​កាន់កាប់​ដោយ​ភាគ​ច្រើន​បំផុត​ដែល​ល្បី​ឈ្មោះ philsophers បុរាណ​និង​នៅ​យុគកណ្ដាល​បាន​ដែរ​ឬទេ​? លោក​ផ្លា​តូ​, Cicero​, Augustine​, Aquinas និង​អ្នក​ផ្សេង​ទៀត​? ទាំងអស់​ដែល​បាន​ព្រម​ព្រៀង​គ្នា​ថា​សេរីភាព​ពិត​ត្រូវ​បាន​តភ្ជាប់​ជិតស្និទ្ធ​ដល់​ចុង​បញ្ចប់​នៃ​ជីវិត​របស់​មនុស្ស​បាន​ត្រឹមត្រូវ​និង​ជា​ច្រើន​ដែលវា​ចេញ​ពី​ទី​បញ្ចប់​នេះ​នាំ​មួយ​ទៅ​ទម្រង់​ដ៏​អាក្រក់​បំផុត​នៃ​ទាសភាព​? ទាសភាព​ទៅ whims មួយ​របស់​ខ្លួនឯង​តណ្ហា​និង​ចំណង់​អាហារ​។
ថា​តើ​នរណា​ម្នាក់​យល់​ស្រប​ជា​មួយ​នឹង​ទស្សន​នយោបាយ​របស់​អារី​ស្តូ​ត​ឬ​មិន​បាន​ដឹង​ពី​គោលការណ៍​មូលដ្ឋាន​របស់​ខ្លួន​គឺ​ជា​ការ​ចាំបាច់​សម្រាប់​ការ​យល់​ដឹង​ច្បាស់​លាស់​នៃ​ធម្មជាតិ​នៃ​ទស្សនវិជ្ជា​នយោបាយ​នា​ពេល​អនាគត​ទាំង​អស់​។គម្រោង​នៃ​ការ​ទស្សនវិទូ​ទំនើប​និង postmodern មិន​អាច​ត្រូវ​បាន​កោតសរសើរ​ចំពោះ​ពេញលេញ​ឬ​វិភាគ​តិ​ដោយ​គ្មាន​ចំ​នេះ​ដឹង​ជា​មូលដ្ឋាន​នៃ​គំនិត​ជា​មូលដ្ឋាន​ប្រឆាំង​នឹង​ពួក​គេ​ដែល​បាន​ឈ្លោះប្រកែកគ្នា​។បើ​ទោះ​បី​ជា​ពួក​គេ​មិន​រិះ​គន់​អារី​ស្តូ​ត​ដោយ​ផ្ទាល់​ទាំង​អស់​ដូច​ជា​ធ្វើ​អ្នក​និពន្ធ​មួយ​ចំនួន​ដូច​ជា Hobbes និង Nietzsche​, ទស្សនវិជ្ជា​ទំនើប​និង postmodern គឺ​ភាគ​ច្រើន critique មួយ​នៃ​ទិដ្ឋភាព​ពិភពលោក​របស់​អារី​ស្តូ​ត​និង​ការ​ព្យាយាម​ដើម្បី​ផ្តល់​នូវ​មូលដ្ឋាន​និង​យុត្តិកម្ម​ថ្មី​សម្រាប់​នយោបាយ​មួយ​។



0 វាយតម្លៃ:

Post a Comment