Sunday, April 6, 2014


អារីស្តូត ​បាន​កំណត់​នូវ​រចនា​សម្ព័ន្ធ​នយោបាយដែល​មាន​សម្បទាន​មាន​បី​ប្រភេទ​​ ដោយ​អាស្រ័យ នឹង​គុណ​ធម៌ ​ហើយ​កំណត់ ទំរង់​នយោបាយ​ដែល​មិន​មាន​សម្បទាន​  ប្រភេទ​ទៀត ប្រភេទ​របប​នយោបាយ​មាន​សម្បទាន ​តាម​ទស្សនៈ​អារីស្តូត​ គឺ​របប​រាជា​និយម (Monarchy) របប​អភិជនា​ធិបតេយ្យ​ ឬ​ពួក​វណ្ណៈ​ខ្ពស់(Aristocracy) និង​មជ្ឈិម​វិថី​អធិប​តេយ្យ (Polity) 
ហើយ​របប​និមួយៗ​ នៃ​របប​ទាំង  នេះ​​សុទ្ធ​តែ​មាន​លក្ខណៈ ​អវិជ្ជមាន​របស់​វា ​



អនុសប្បជញ្ញៈ​គឺជាផ្នែកមួយនៃការចងចាំ​របស់មនុស្សដែលបានស្ថិត​នៅស្រទាប់​បាត​នៃ​ខួរ​ក្បាល ដែលវាមានលក្ខណៈស្រពេចស្រពិល តែយើងអាចដឹងថាវាបានកើតឡើងចំពោះយើង នៅពេលដែលយើងបានជួប​និងព្រិត្តិការណ៍​នោះ​​ម្ដងទៀត។



រដ្ឋធម្មនុញ្ញ គឺជា​ច្បាប់​កំពូល​របស់​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា​។ រាល់​ច្បាប់​និង​ឯកសារ​គតិយុត្ត​ទាំងឡាយ​របស់​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា​ត្រូវ​អនុលោម​ទៅ តាម​​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ បើ​ពុំនោះសោត​ច្បាប់ និង​ឯកសារ​គតិយុត្ត​ទាំងនោះ​នឹង​អធម្មនុញ្ញភាព​។



ប្ល៉ាតុងក្នុងទ្រឹស្ដីអំពីគំនិតបាននិយាយថា៖ បើសិនសតិចងចាំ មានមែន នោះយុត្តិធម៌ ការ​ប្រុង​ប្រយ័ត្ន សេចក្ដីក្លាហាននិង គតិបណ្ឌិត​គឺជា​ទ្រព្យសម្បត្តិ​របស់់ព្រលឹង សម្ផស្សស្អាត រូបរាង​ល្អ សុខភាពល្អ និងកំលំាង​កាយ​គឺជាទ្រព្យ​សម្បត្តិ​របស់់​​ខ្លួនប្រាណ មិត្តភក្ដិ សុភមង្គល​នៃមាតុភូមិ ភាពសំបូររុង​រឿងគឺជា​

ពាក្យជំទង់ចង់សំដៅទៅលើមនុស្សដែលមានវ័យចាប់ពី ១១ ឆ្នាំទៅ ១៥ ឆ្នាំ ហើយនៅចន្លោះវ័យនេះ រូបរាងកាយ ក៏ដូចជាអារម្មណ៍របស់គេ មានការ ប្រែប្រួល ទៅយ៉ាង ឆាប់រហ័ស ដូចជាការបែក សម្លេង  ឡើងមុន ...រីឯ ខាងផ្លូវ អារម្មណ័ ក្នុងកំឡុងពេលនេះ ជំទង់ តែងមានអារម្មណ៍ចង់



យើងដឹងហើយថាពីមួយជំនាន់ទៅមួយជំនាន់ មនុស្សនៅលើសកលលោក តែងតែមានការផ្លាស់ប្ដូរ នូវផ្នត់គំនិត ក៏ដូចជាឥរិយាបទទៅនិងមជ្ឈដា្ធនជុំវិញខ្លួន ហើយកត្តាទាំងនេះ មានចំនុចចាប់ផ្ដើម មកពី ស្រ្ដី។ហេតុអ្វីបានជាគេហ៊ាននិយាយដូចនេះ?

ឈ្មោះទេពធីតាមហាសសង្ក្រាន្តត និងគ្រឿងអាភរណៈ

របាំ​ទន្សោង​គោព្រៃ​ជាម​រតក​វប្បធម៌​មន-ខ្មែរ​ដែល​បានប្រសូត​ឡើង​នា​សម័យ​ បុរេប្រវត្តិសាស្ត្រ ហើយ​ត្រូវបានរក្សា​រហូតដល់​សព្វថ្ងៃ​ដោយ​អ្នកស្រុក​ខ្មែរ​នៅតំបន់ព្រៃភ្នំ​ នៅ​ភូមិ​អញ្ចាញ​រូង​នៅក្នុង​ខេត្តកំពង់ឆ្នាំងបច្ចុប្បន្ន ។ របាំ​ស្នែងទន្សោង​របស់ ​អ្នកស្រុក​ខ្មែរ​នៅ​តំបន់​ព្រៃភ្នំ​នៅ​ភូមិ​អញ្ចាញ​រូង​ នៅក្នុងខេត្តកំពង់ឆ្នាំង គឺធ្វើឡើង​ដើម្បី សុំ​សេចក្តីសុខ សេចកី្តចម្រើន
តើជនជាតិ​​ខ្មែរនិយមចូលឆ្មាំថ្មី នៅថ្ងៃ ខែ ឆ្មំាណា ?

​​រាល់ឆ្នាំ ជនជាតិខ្មែរនិយមរៀបចំពិធី បុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីប្រពៃណីជាតិនៅថ្ងៃទី ១៣ ខែមេសា​ (យូរៗម្ដង ថ្ងៃទី ១៤ ខែ មេសា) ត្រូវ​​នឹងខែ ចេត្រ នៃចន្ទគតិ
តាមទម្លាប់ ជនជាតិខ្មែរនិយមរៀបចំចូលឆ្នាំចំនួន ថ្ងៃគឺ ថ្ងៃទី១ជាថ្ងៃចូលឆ្នាំ, ថ្ងៃទី ជាថ្ងៃ (វារៈ) វនបត, ថ្ងៃទី ជាថ្ងៃឡើងស័ក
ជនជាតិណាក៏ប្រារព្ឋធ្វើបុណ្យ ចូលឆ្នាំថ្មីរបស់ គេដែរ ចំពោះខ្មែរយើង នាំគ្នារៀបចំពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី ប្រពីណីជាតិ ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ព្រោះយើងយល់ថាបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី មានអត្ថន័យជ្រាលជ្រៅ
បុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ ជាបុណ្យប្រពៃណីជាតិ ដែលប្រជា​ជននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាតែងតែប្រារព្ធ​ធ្វើជា​រៀងរាល់​ឆ្នាំ ។ នៅក្នុងពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ មានការរៀបចំដូច​តទៅ ៖ ពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំ ប្រព្រឹត្ដទៅ ៣ ថ្ងៃ គឺនៅថ្ងៃទី ១៣, ១៤, ឬ ១៥ ខែ មេសា ព្រោះជារដូវកាលដែល​ប្រជាជនខ្មែរ​មានពេលទំនេរពីការប្រមូលផលស្រូវ និង ដំណាំកសិកម្មផ្សេងៗ ។ មុនពេលប្រារព្ធ ពិធីបុណ្យ​ចូលឆ្នាំ ១ ឬ ២ ថ្ងៃ ប្រជាជនខ្មែរតែងតែនាំគ្នា សំអាត តុបតែងផ្ទះសម្បែង និង រៀបចំគ្រឿងសម្ភារៈផ្សេងៗ ដើម្បីត្រៀមទទួលទេវតាឆ្នាំថ្មី ។
ពិធីចូលឆ្នាំប្រព្រឹត្តទៅចំនួន៣ថ្ងៃ។ ថ្ងៃដំបូង​ជា​ថ្ងៃម​ហា​សង្ក្រាន្ត, ថ្ងៃទី២ ជាថ្ងៃ វនបត, ថ្ងៃទី៣ ជាថ្ងៃឡើងស័ក ។ រីឯការកំណត់ខែ ថ្ងៃ ម៉ោង នាទីដែលឆ្នាំចាស់ត្រូវផុត​កំណត់ ហើយទេព្តាឆ្នាំ​ថ្មីត្រូវចុះ​មក​ទទួល​តំណែងពី​ទេព្តា​ឆ្នាំចាស់នោះ គេអាចដឹង​បានដោយប្រើក្បួន​ហោរា​សាស្ត្រ​បុរាណ គឺក្បួនមហាសសង្ក្រាន្តត ។ តើ​ថ្ងៃចូល​ឆ្នាំថ្មីរបស់ខ្មែរត្រូវលើខែណា ? ថ្ងៃណា ? ចាប់ពី​សម័យ​​ក្រុងនគរធំមក ប្រទេសខ្មែរប្រើវិធីគិតរាប់​ថ្ងៃខែ​ឆ្នាំ​តាម​ក្បួន ចន្ទគតិ (lunar calendar) (វិធីដើរនៃព្រះចន្ទ) ទើបខ្មែរកំណត់​យកខែ មិគសិរ ជាខែចូលឆ្នាំ ហើយជា​ខែ​ទី ១ ខែកក្តិក ជាខែទី ១២។
មាន​តំណាល​ថានៅ​ដើម​នៃ​ភទ្ទកប្បមានសេដ្ឋីម្នាក់ មាន​​បុត្រ​មួយឈ្មោះធម្មបាលកុមារជាអ្នកមាន​ចំណេះ​​វិជ្ជា​ដ៏​វិសេសបានរៀនចេះចប់​គម្ពីរ​ត្រីវេទ​តាំង​ពី​អាយុ​បាន៧ឆ្នាំ។សេដ្ឋីបិតាបានសាងប្រាសាទឲ្យធម្ម​បាល​កុមារនៅទៀបដើមជ្រៃមួយធំនៅឆ្នេរទន្លេដែលជាទី​ស្នាក់​អាស្រ័យនៃបក្សីទាំងឡាយ។ធម្មបាលកុមារចេះ​ទាំងភាសាបក្សីទាំងពួងផងព្រមទាំងអាច​ធ្វើជា​អាចារ្យ​សម្ដែង​មង្គលផេ្សងៗដល់មនុស្សទាំងពួងផង។គ្រានោះមនុស្សលោករមែងរាប់អានមហាព្រហ្មនិង កបិល​មហាព្រហ្ម១អង្គទៀត