ប្រវត្តិរបស់ប្រាក់

ប្រវត្តិរបស់ប្រាក់

ប្រាក់បានចាប់ផ្ដើមបង្កើតឡើងនៅរង្វង់២៥០០ឆ្នាំមុនគ.ស កន្លងមកហើយជា​មួយ​និងការចាយ​ប្រាក់កាក់​ដំបូង​ដែល ប្រហែល​ជាប្រាំមួយ​ទៅប្រាំពីរសតវត្សមុនគ.ស។​ប្រាក់ត្រូវបានគេប្រើសម្រាប់ទូទាត់​ទូទៅជាមួយនិង​ការ​ចំនាយ​ទៅលើទំនិញ ទូទាត់បំណុលក្នុងទីផ្សារ-ល-។

តាំងពីសម័យបុរាណមនុស្សបានធ្វើការផ្លាស់ប្ដូរទំនិញគ្នាទៅវិញទៅមកទៅតាមភាពសមគួរនៃទំនិញនៅផ្សារ។​ ផ្សារ​ជា កន្លែងមួយដែលមនុស្សបានមកជួបជុំគ្នាដើម្បីធ្វើការផ្លាស់ប្ដូរទំនិញគ្នា។ មានវត្ថុជាច្រើនដែលត្រូវបានធ្វើការ ដោះ​​ដូរ​នៅតាមទីផ្សារ ឧទាហរណ៏​ បសុបសត្វ​ ហើយនិងសូត្រ​ ​ក្រមួន………វត្ថុ​ទាំង​សុទ្ធ​តែបានបម្រើផល​ប្រយោជន៏​​​ពួក​គេ​ទាំង​អស់ ប៉ុន្តែ​ ជួនកាលមានវត្តុខ្លះបានទាក់ទាញអារម្មណ៏ពួកគេ អោយដោះដូរ ដូចជា គុជខ្ចង​ ឬ អង្គាំ ដែលត្រូវ​បាន​គេ​ដូរ ជាមួយនិងរបស់ដែលមានប្រយោជន៏ជាច្រើនទៀត។ពេលនោះ លោហៈធាតុ ដែលជារូបធាតុដើមត្រូវ​បាន​បង្កើត​សម្រាប់​បង្កើតកាក់​ ធ្លាក់មកប្រភេទទីពីរ។​ អ្នកវិទ្យាសាស្រ្ដខាងរូបិយវត្ថុបានសិក្សាអំពីប្រវត្តិ​ប្រាក់និងភាពផ្សេង​គ្នា​ទាំងអស់របស់លក្ខណៈរបស់វា។

គ្មានការប្ដូរប្រាក់(ការផ្លាស់ប្ដូរទំនិញ)

ក្នុងសៀវភៅនយោបាយ1:9(៣៥០មុនគ.ស)ទស្សនៈវិទូអារីស្តូតបានសញ្ជឹងគិតពីប្រភេទនៃបា្រក់។គាត់បានគិតមិនយល់ស្របជាខ្លាំងនិងការបង្កើតអោយមានប្រាក់ពីរប្រភេទអញ្ចឹងនោះ​ ទីមួយគឺការរស់នៅ​តាមគោលបំណងដើមជាអ្វី​ដែល​​មិន​យល់ស្របនិង​ការចៃ្នម៉ូត និង​ទីពីរ គឺសម្ថតភាពដើម្បីបង្កើតការប្រឆាំងដោយសារការលក់ទំនិញ​បើមិនដូច្នេះ​ទេគឺត្រូវធ្វើការប្ដូរទំនិញវិញ។កិច្ចការនៃតម្លៃរូបិយវត្ថុបន្ទាប់គឺធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីអោយវាមានភាពងាយស្រួលឡើងដូចជាការបង្កើតកាក់ ឬ លិខិតសន្យាដែលមានការឯកភាពពីមនុស្សផ្សេងទៀតនិងពាណិជ្ចកម្ម​របស់ពួកគេដែលទាក់ទង​និងការវិវត្តន៍សម្ថតភាពខាងចិត្តវិទ្យាទៅនិងកន្លែងពិតមួយផ្សេងទៀតហើយនិងការនៅខាងក្រៅច្បាប់ក្នុងក្របខណ្ឌ័ការដោះដូរ។ជាមួយនិងការដោះដូរចំពោះកម្មសិទ្ធរបស់បុគ្គលម្នាក់ៗដែលលើសចំនួន ដូចជាការវាល់គ្រាប់ធញ្ញាជាតិ​ឬ កម្រិតចំនួននៃបសុសត្វដែលអាចធ្វើការដោះដូរបានភ្លាមៗ សម្រាប់វត្ថុខ្លះដែលមានតម្លៃប្រហាក់ប្រហែលគ្នា អាច​មាន​តម្លៃច្រើនជាងឬមានអត្ថប្រយោជន៍ច្រើនជាង ដូចជាផើងដីឥដ្ធឬរបស់​ផ្សេង​ទៀត​.....។សម្ថតភាពបដិវត្តន៍នៃ​ជំនួញ​​គឺមានព្រំដែន គឺវាអាស្រ័យលើការចង់បានដែលកើតព្រមគ្នា។ អ្នកដែលលក់អាហារធញ្ញាជាតិត្រូវស្វែងរកអ្នក​ដែលចង់ទិញគ្រាប់ធញ្ញាជាតិហើយនិងអ្នកដែលអាចផ្ដល់មកវិញនូវរបស់ខ្លះដែលអ្នកលក់នោះចង់ទិញមកវិញ។ ទីនោះ​មិនមានការវាស់តាមខ្នាតមាត្រាដ្ធាននោះទេ ដែលទាំងអ្នកលក់និងអ្នកទិញអាចដោះដូរគ្នាបាន​យ៉ាងទូលំ ទូលាយ​ អាស្រ័យទៅតាមការប្រែប្រួលតម្លៃរាល់គ្រប់ប្រភេទទំនិញនីមួយៗនិងការផ្ដល់ភាពងាយស្រួល​ដល់ដៃគូ​ប៉ុណ្ណោះ។

ការរិះគន់

ដាវីដ គីនលីយ៍(David Kinley)បានរកឃើញកំហុសអំពីទ្រឹស្ដីអារីស្ដូតពីព្រោះអ្នកទស្សនវិទូប្រហែលជាខ្វះការយល់​ ដឹងគ្រប់គ្រាន់ពីវិធីនិង ភាពងាយស្រួលប្រើក្នុងសង្គមមុនដំបូងនោះ ហើយប្រហែលជាមានការគ្រោងទុកក្នុងគំនិត   របស់​គាត់ពីបទពិសោធន៍ផ្ទាល់ខ្លួននិងការសា្មនរបស់គាត់។

នៅក្នុងសៀវភៅរបស់គាត់ បំណុល:៥០០០ឆ្នាំដំបូង ប្រហែលមនុស្សបានបដិសេដនិងសំណើរដែលថាប្រាក់ត្រូវបានបង្កើតឡើងដើម្បីជំនួសការដោះដូរទំនិញ។បញ្ហាជាមួយកំណែប្រែថ្មីនៃប្រវត្តិសាស្រ្ត គាត់បាននឹកឃើញដល់ខ្វះខាតនៃភស្តុតាងគាំទ្រ។ការស្រាវជ្រាវរបស់គាត់បានបញ្ចាក់អោយឃើញថាដំណើរការ​របស់សេដ្ធកិច្ចបានដំណើរការជាធម្មតាទេ រហូតដល់ការចាប់ផ្ដើមដំបូងនៃកំណែទម្រង់ដីធ្លីក្នុងសង្គម ជាពេលដែលមនុស្សបានប្រើប្រពន្ធ័ឥណទាន យ៉ាងល្អិតល្អន់

ម្យ៉ាងវិញទៀតដោយសារតែការដោះដូរទំនិញមិនសូវមានភាពងាយស្រួលទើបគេមានគំនិតបង្កើតកាក់ឡើងមក ហើយពេលនោះដែលគេក៏បានបង្កើតកាក់ដែលមានទំហំ ទ្រង់ទ្រាយនិង ពណ៍ឬរូបភាពប្លែកៗពីគ្នាដើម្បីកំណត់តម្លៃរបស់វា។

ការស្រាវជ្រាវរបស់គាត់បានបង្ហាញថា ”ភាពនៃសេដ្ឋកិច្ច” គឺជារឿងធម្មតា ភាគតិចនៃការចាប់ផ្ដើមនៃបញ្ហារដីធ្លីក្នុងសង្គមជាលើកដំបូង បេលមនុសចេះប្រើប្រាសប្រព័ន្ធឥណទានយ៉ាង​ល្អិត​ល្អន់។​ ក្រាប៊ើ (Graeber) មានបំណងចង់ធ្វើឲ្យលុយក្លាយជាក្រុមមួយនៃគណនេយ្យគឺបានបង្កើតភ្លាមៗ ពេលដែល​គ្មានការ " ខ្ញុំជំពាក់បំណុលអ្នកមួយ" កែប្រែទៅជាសញ្ញាណមួយចំនួននៃ " ខ្ញុំជំពាក់បំណុលអ្នកមួយនៃក្រុមនៃអ្វីមួយ" ក្នុងការបង្ហាញនេះ ការលេចចេញឡើងនៃលុយជាលើកដំបូង គឺដូចជាឥណទាន និង ត្រឹមតែទទួលបាននូមុខងារ​បន្ទាប់នៃការផ្លាស់ប្ដូរកម្រិតមធ្យមនិង ការប្រមូលទុកនៃតម្លៃ។

ផ្ទុយពីគំនិតដែគេនិយមគឺវាមិនមានភស្ដុតាងក្នុងសង្គម ឬ ក្នុងសេដ្ឋកិច្ចដែលបានឆ្លើយតបដូចទៅនឹងការប្ដូរ​ទំនិញ​នៅ​ខាង​ដើម ជំនួស គ្មានសង្គមរូបិយវត្ថុណាធ្វើការលើគោលការណ៍ដ៏ទូលំទូលាយនិង វែងនៃការផ្លាស់ប្ដូរទម្រង់​នៃ​ផលិត​ផល​នៃតម្រូវការទៅវិញទៅមក។ បើស្របទៅតាមក្រាប៊ើ (Graeber) ពេលជួបប្រទះការប្ដូរទំនិញ វាតែងតែនៅ​ជាមួយ​ភាព​​ប្លែកៗ ឬ ចុះថយនៃការបន្លំដោយសត្រូវ។ ជាមួយនឹងក្រុមទាំង២នេះដែរមានការយល់ព្រមក្នុងការលក់ និង ទិញ​ទំនិញ​រៀងៗខ្លួន។ នេះគឺជាចំនេះដឹងដូចជាចំនេះដឹងដែលកើតព្រមគ្នា២នៃការចង់បាន។ តើអ្វីដែលមនុស្សចង់លក់ដោយពិតប្រាកដ ហើយអ្វីទៀតដែលមនុស្សចង់លក់? ក្នុងប្រព័ន្ធផ្លាសប្ដូទំនិញជាក្នលែងដីល្អ និង បានផ្លាស់ប្ដូភ្លាមៗដោយមិនបាច់ប្រើលុយ។​ មានការកើតឡើងរួមគ្នា២នៃការចង់បានគឺលក្ខណៈដ៏ចាំបាច់មួយ។