Wednesday, February 27, 2013

ហ្វឺឌីណាន់ដ៏ ម៉ាហ្សេឡង់ (​​FerdinandMagellan) 

ហ្វឺឌីណាន់ដ៏ ម៉ាហ្សេឡង់ (​​FerdinandMagellan) បានកើតនៅ ប្រទេស​ព័រទុយហ្គាល់ ប្រហែល​នៅ​ឆ្នាំ ១៤៨០។ កាលពីក្មេងគាត់បានរៀន​ពី​ការ​គូស​ផែនទី និង​សំណង់នាវាចរណ៍។ នៅវ័យ​កណ្ដាល​​របស់គាត់ គាត់បាន​បើកនាវា​ដែលមាន​កង​នាវាដ៏ច្រើនសម្បើម ហើយបាន តាំងចិត្ត​តស៊ូ​យ៉ាងស្វិតស្វាញក្នុងការធ្វើដំណើរ។ នៅឆ្នាំ ១៥១៩ដោយសារជំនួយពីព្រះអង្គឆាលែស ទី៥​(Charles V)នៃប្រទេសអេស្ប៉ាញ​ម៉ាហ្សេឡង់​​បានរៀបចំដំណើរ ដោយនាវា​ជុំវិញ​ពិភព​លោក។ គាត់ បានប្រមូលផ្ដុំ នូវកងនាវាដ៏​ច្រើន ហើយថ្វីបើដំណើរត្រលប់មកវិញដ៏​សម្បើម​នេះ បាននាំអោយគាត់ស្លាប់ តែ គាត់ក៏​បាន​បង្ហាញថា ផែនដីមានរាងមូលដែរ។


ពត័មានពិស្ដារ



ហ្វឺឌីណាន់ដ៏ ម៉ាហ្សេឡង់(​​Ferdinand Magellan)បានកើតនៅ ប្រទេសព័ទុយហ្គាល់ នៅមួយនៃទីក្រុងភឺតូ (Porto) នៅឆ្នាំ​១៤៨០។ ឪពុកម្ដាយរបស់គាត់គឺជាសមាជិក វណ្ណះអភិជន ជនជាតិ​ ព័រទុយហ្គាល់​ដូច្នេះបន្ទាប់ពីការ​ស្លាប់របស់​ឪពុក​ម្ដាយ​គាត់ គឺនៅ​ពេល​​គាត់​ អាយុ១០ឆ្នាំ ម៉ាហ្សេឡង់ បានក្លាយជាភីលៀង របស់ ម្ចាស់ក្សត្រី(ក្មេងបម្រើ)។

ម៉ាហ្សេឡង់ បានសិក្សានៅសាលា ឃ្វីន លី​អូណូ​រា(Queen Leonora's School) នៃ ក្មេងបម្រើនៅទីក្រុង លីសប៊ន​(Lisbon)​ ហើយគាត់បានចំនាយពេលវេលារបស់គាត់ អាន​យ៉ាង​ផ្ចឹតផ្ចង់ទៅលើអត្ថបទដែល ទាក់ទង​ទៅនិង​សិល្បៈ​នៃ​ ការគូសផែនទី តារាសាស្រ្ដ​ ផ្ទៃអាកាសនាវាចរណ៍ ដែលវាជាមុខ​វិជ្ជា​ដែល​បានអូសទាញអោយគាត់​អោយជក់ចិត្ត​​ដិត​អារម្មណ៍។ នៅវ័យកណ្ដាលរបស់គាត់ ម៉ាហ្សេឡង់ បានចូលរួមដំណើរ នាវា​ចរណ៍ របស់​ជនជាតិ ព័រទុយហ្គាល់ ដែល​មាន​បើកឆ្ពោះទៅ អាព្រិកខាងកើត។នៅពេលឆាប់ៗនោះដែល គាត់បានរកឃើញថា ខ្លួនគាត់​បាន​នៅ ឯតំបន់​សង្រ្គាម​ក្នុងស្រុក ឌីយូ(Diu) នៅកន្លែងនោះជាកន្លែងដែល ជនជាតិព័រទុយហ្គាល់ បានកំទេចកប៉ាល់​ របស់ជនជាតិ អេស៊ីប នៅក្នុងសមុទ្រ អារ៉ាប់(Arabian)។ គាត់ថែមទាំងបានរុករក រដ្ធ ម៉ាលាខា (Malacca) ដែលសព្វថ្ងៃជា តំបន់​ដែល​ស្ថិតនៅ ប្រទេស​ម៉ា​ឡេស៊ី (Malaysia)ហើយក៏បានធ្វើប្រតិបតិ្តការ ច្បាំងដណ្ដើម យកកំពង់ផែ ម៉ាលេខា ផងដែរ។ វាពិត​ជា​អាច​ដែលថាគាត់បាន​បើក​ទូកក្ដោងបានឆ្ងាយរហូតដល់ កោះម៉ូឡុខាស (Moluccasដែលជា​កោះ​មួយ​ស្ថិតនៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី (Indonesia)បន្ទាប់ពី​នោះ​មកកោះនោះត្រូវបានគេហៅថាស្ប៉ាយ អាយឡែនម៉ូឡុខាស មានប្រភពដើមពីគ្រឿងទេសដ៏មានតម្លៃជាច្រើនក្នុង​ពិភព​លោក រួមមាន ផ្កាក្លាំងពូ និង​ចន្ទ័គ្រឹស្នាជាដើម។ដោយសារតែភាពសម្បូរគ្រឿងទេសក្នុងប្រទេស ជាលទ្ធផលដែលធ្វើអោយ ប្រទេស​នៅ​អ៊ឺរ៉ុប មានការប្រណាំង​ប្រជែង​គ្នាចង់​បានតំបន់នោះ។ពេលដែល ស្ថិតនៅ ម៉ូរូខូ(Morocco) ម៉ាហ្សេឡង់បាន កើតជំងឺហើយ ដែល​តម្រូវ​​អោយគាត់ត្រូវដើរខ្ចើចជើង។បន្ទាប់ពី ជា ពីបួសគាត់ត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីបទការប្រព្រិត្តិ ខុសច្បាប់ សហជីព ពីសំណាក់​ជន​ជាតិមួរ(Moors)ហើយថ្វីបើ ការបម្រើរបស់គាត់ គឺដើម្បី ប្រទេសព័រទុយហ្គាល់ ហើយគាត់​បានទទួល​កំហុស​ជាច្រើនដើម្បី​ស្ដេច​របស់​គាត់ ពេលនោះដែរ​ ការលើកតម្កើងនៃការងាររបស់គាត់ត្រូវបានគេដកហូត​ចេញ​ពី​គាត់​។ នៅឆ្នាំ​១៥១៧ ម៉ាហ្សេឡង់ បានផ្លាស់​ទី​ទៅ សិ​វីល(Seville) ប្រទេសអេស្ប៉ាញដើម្បីស្នើរជំនាញរបស់គាត់ ទៅកាន់ តុលាការអេស្ប៉ាញ។នៅពេល បី ឆ្នាំបន្ទាប់ពី​ ពេល ដែលគាត់​បានចេញដំណើរ ពីប្រទេស ព័រទុយហ្គាល់ គាត់បានសិក្សាអំពីសាសនាជាច្រើននៃ កត្តិសញ្ញា នាវាចរណ៍ ថ្មីៗជាច្រើន។ គាត់ថែមទាំងបានទទួល​ផល​ប្រយោជន៍ ពីកំហុស និងរបកគំហើញ របស់អ្នករុករក ពីរបីអ្នកមុនដូចជារបក​គំហើញរបស់ គ្រីស្គស្តុប កូឡុំ(Christopher Columbus)នៃអាមេរិកខាងជើងនិងព្រំដែនបាលបៅ(Balboa)ឆ្លងកាត់ជ្រោយដីកោះ​ប៉ាណាម៉ានៀន (Panamanian​​ទៅមហាសមុទ្រ ប៉ាស៊ីហ្វិក(Pacific Ocean) គឺគ្រាន់តែជាព្រត្តិការណ៍ពីរ នៃ ព្រត្តិការណ៍ជាច្រើនដែល បណ្ដាលអោយ​​ ម៉ាហ្សេឡង់​​ហ៊ាន​ធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់ទឹកសមុទ្រដោយគ្មានអល់អែក។ម៉ាហ្សេឡង់បានរៀបចំគំរោងការណ៍ធ្វើ​នាវា​ចរណ៍​​ជុំវិញ​សកល ហើយនៅ ខែ​កញ្ញា ២០ ១៥១៩ ស្ដេច ឆាលែស ទី៥ នៃ អេស្ប៉ាញបានជូនពរដល់ម៉ាហ្សេឡង់។ គាត់បានរៀបចំ ចេញដំណើរជាមួយនិង កងនាវា​សំពៅ ចំនួន៥  វាជាចំនួនមួយដ៏គួរអោយពេញចិត្ត ប៉ុន្តែ ទូកក្ដោងវា​មិន​មាន​ភាពងាយស្រួលសមស្របទៅនឹង ចម្ងាយដែល​គោល​បំណងដែលគាត់បានរៀបចំ នោះទេ។ កងនាវា​ដំបូង​បើ​កឆ្ពោះទៅកាន់ប្រទេស ប្រេស៊ីល(Brazil) ហើយបានចូលចតនៅមាត់ឆ្នេរអាមេរិក​ខាងត្បូង ទៅ ប៉ាតាហ្គោនៀ​។ នៅទីនោះមាន​ហេតុការណ៍បះបោរបានកើតឡើង ហើយ កប៉ាល់មួយបានបុក​និង ច្រាំងធ្វើ​អោយ​មាន​ការខូចខាត​យ៉ាង​ធំ។ ថ្វីបើត្រូវធ្វើដំណើរត្រលប់ទៅវិញក៏ដោយក៏ កម្មករកប៉ាល់ទាំងបួនកប៉ាល់នៅតែ អត់ធ្មត់​ក្នុងការ​ធ្វើ​ដំណើរ។ នៅខែតុលា ឆ្នាំ១៥២០ ម៉ាហ្សេឡង់ហើយនិង ក្រុមកាងាររបស់គាត់បានចូលទៅក្នុង ច្រកដ៏ចង្អៀតមួយដែលសព្វ​ថ្ងៃ ត្រូវបាន​គេហៅថា ច្រកម៉ាហ្សេឡង់ ដែលធ្វើអោយពួកគេត្រូវចំនាយពេលអស់រាប់មួយខែដើម្បី ឆ្លងកាត់​ច្រក​ចង្អៀត​នោះ។នៅ​កំឡុង​ពេល​នោះជាពេលដែល​ អ្នកបើកកប៉ាល់ម្នាក់បានបើកកប៉ាល់ រត់ចោលបក្សពួក រួចត្រលប់​ទៅ​ផ្ទះ​វិញ។នៅខែមិនា ឆ្នាំ ១៥២១ កងនាវាបានបោះយុថ្កានៅកោះ ខ្វាម។បន្ទាប់ពីនោះ វាមានការពិតខ្លះ ដែល​ត្រូវ​បាន​​គេដឹង ដែរថា ម៉ាហ្សេឡង់​បានចូលទៅ​ពាក់​ពន្ធ័​និង តំបន់សង្គ្រាមនៅ ភីលីពីន ហើយត្រូវបាន គេសម្លាប់ នៅ​តំបន់​​តស៊ូ នោះកាលពី ខែ មេសា ទី ២៧ ឆ្នាំ១៥២១ ហើយ វាបាន​ក្លាយ​ជាការ​តស៊ូនៃសមាជិកក្នុងក្រុមរបស់គាត់​ដែល​​មានឈ្មោះថា ជេន៍ សិបាស្ទៀន ដិល ខាណូដែល ជាមនុស្សដែលបាន​បំពេញ ការធ្វើ​ដំណើរ​ជុំវិញពិភព​លោក​ទាំង​ស្រុង។នៅឆ្នាំបន្ទាប់នៅខែ កញ្ញា ទី៦ ឆ្នាំ១៥២២ ទោះបីស្ទើរតែត្រូវបាត់បង់ជីវិត នៅក្នុងការ​ខំប្រឹង​ប្រែង​របស់ពួកគេក៏ដោយ ក៏ការវិលត្រលប់របស់សំណល់នាវាម៉ាហ្សេឡង់បាន បង្ហាញអោយឃើញថា​ផែនដី​មានរាង​មូល​ពិត​មែន។

     

0 វាយតម្លៃ:

Post a Comment